Türkiye Everest Ekspedisyonu 2006

Everest Hakkında

Yükseklerin İnsanları

Everest tırmanış organizasyonları dağlardan önce Nepal’de insanlar ve kültürler tarafından karşılanır. Yüksek coğrafyalar önce yoğun bir kültür bombardımanı ile kapılarını açar. Katmandu, sadece dağcı ve yürüyüşçülerin değil, Doğu’da kendini bulmaya niyetlenmiş Batı’lıların gözde mekanlarındandır. Budizm öğretisi ortaya çıktığı topraklardan çok, daha uzak diyarlardan inananlar toparlamaktadır. Everest bölgesini ziyaret etmiş gezginlerin evlerinin duvarları çeşit çeşit ve rengarenk “otantik” objelerle süslenmiştir. Dağcılar evlerine dönerken, dua bayrakları ve çekik gözlü, bronz tenli Şerpa çocuklarının fotoğraflarını götürürler. Oysa diğer yanda turist gözlerden ırak başka gerçeklikler de vardır:

Devamı...

Dünyanın Tepesinde Süren Mücadeleler

İlk Everest Haritası, 1858

Dağlarda yükseğe tırmanmanın başlı başına bir etkinlik olmasının yanında daha önemli olan, “en yükseğe” tırmanabilmektir. 19.yüzyılın başlarında İngilizler henüz en yükseğin neresi olduğunu keşfetmeye çalışıyordu. Hindistan yarım adasının her köşesinin keşfedilmesi ve fethedilmesi, askeri görevlendirmeyle başlatılmıştı. Temel olarak haritalama araştırması olarak gelişen bu çalışmada 1808’de dünyanın en yüksek noktasının bulunup, adlandırılması çabası başlatıldı. Ancak kırk sekiz yıl sonra 1856’da XV. zirve olarak kodladıkları yerin en yüksek olduğunu bilimsel olarak ilan edebildiler. O yıl, Hint Araştırmasının başında bulunan İngiliz komutan, zirvenin kendisinden önceki komutanın onuruna onun adıyla anılmasını sağladı. Böylece Tibet dilinde “Chomolungma” yani Dünyanın Ana Tanrıçası olarak anılan zirveye, Sör George Everest’in adıyla ilk fetih tescili verilmiş oldu. Bundan sonra dünyanın en yüksek noktasıyla ilgili, ele geçirilecek üç temel alan kalmıştı: bu zirvenin resmini çekmek, yüksekliğini ölçmek ve tepesine çıkmak.

Devamı...

İlk Denemeler: "Çünkü Orada!"

1921 yılında İngiliz George Mallory, dağın Batı Sırtının (Western Ridge) altında 5900 metre civarında anakamplarını oluşturdukları bir ekspedisyon yönetti. Bu ekspedisyonda Güney Boynu (South Col) rotasını incelediler ve Lhotse yüzünün altındaki bölgeye Batı Çanağı (Western Cwn) adını verdiler. Ekspedisyonun sonucu, Güney Boynu rotasının, “geçilemez” olarak saptadıkları Khumbu Buzul döküntüsü (Khumbu Icefall) yüzünden, tırmanışa uygun olmadığıydı. Nepal sınırı II. Dünya savaşına kadar kapalı kaldığı için bu bölgeden bir daha deneme yapılamadı.

Devamı...

İlk Tırmanış: 1953 John Hunt Ekspedisyonu

1953 Tırmanış Takımı

1950 yılında Çin’in Tibet’te denetimi ele geçirmesinin ardından Everest’e bu bölgeden ulaşmak Batılı ekspedisyonlar açısından yasaklanmış oldu. Bu tarihten sonra tırmanış denemeleri yine Nepal üzerinden güney yüzüne yöneldi.

1953 yılında John Hunt yönetimindeki Britanya ekspedisyonu, Everest’in zirvesine ulaşma konusunda son noktayı koydu. 29 Mayıs 1953’te Britanya takımından Yeni Zelandalı Edmund Hillary ve Sherpa Tenzing Norgay 8848 metreye ulaştılar. O tarihten sonra Everest’e ilk tırmanış tüm dünyada bu iki ismin başarısı ile anılmaya başlandı. Oysa Chomolungma’nın tepesine ulaşma mücadelesinde çok sayıda dağcının emeği ve katkısı söz konusuydu.

Devamı...

Kadınlar da var: İlk Kadın Tırmanışı ve diğerleri

Junko Tabei

Everest’in zirvesine ilk kez insan ayağı değdikten 22 yıl sonra “kadın ayağı” değebildi! 15 Mayıs 1975’te Eiko Hisano liderliğindeki Japon kadın ekspedisyonundan Junko Tabei, Sherpa Ang Tsering ile birlikte zirveye ulaştı.

Dünyanın tepesine ulaşma çabasında bu kez de kadınlar açısından ilginç bir tartışma ortaya çıkıyordu. Tabei’nin zirveye ulaşmasından on gün sonra Kuzey, Tibet tarafından düzenlenen ekspedisyondan Tibetli Phantog zirveye ulaşmıştı. Shih Chab-chun liderliğindeki Tibet-Çin ekspedisyonu aynı tırmanışta tam 14 kadını 7800 metrenin üzerine ulaştırmayı başarmıştı. Yüksekteki mücadele bir kez daha sorgulanıyordu, kadınlar açısından esas başarı hangisi sayılmalıydı?...

Devamı...

Maskesiz Piyadeler: Oksijen Desteksiz Tırmanış

Oksijensiz Everest, 1978

Son ölçümler ile 8850 metre yüksekliğe sahip olduğu açıklanan Everest’in zirvesine dek ulaşmak için insanoğlunun dağın kendisi kadar yüksek irtifayı da yenmesi gerekir.

İnsan vücudu 8000 metrenin üzerinde uzun süre varlığını sürdürmesi olanaksızdır. Tüm bu olgular ışığında, Everest Dağına tırmanma çabalarında, zirveye ulaşmak kadar “kendi gücüyle” ulaşmak hedeflerden birisi olmuştur. Yani, oksijen desteği kullanmadan, 8850 metreye çıkıp inebilmek.

Devamı...

İki Kutuplu Dünya

İlk tırmanışın gerçekleşmesinin ardından Everest’in zirvesi pek çok ülke açısından ulusal hedef olma niteliğini uzun yıllar korumuştur. 1970’ler dünyanın en yüksek noktasına ulaşmada “ilk”leri ve “en” leri gerçekleştirme yarışının hız kazandığı yıllar olmuştur. Bu yıllarda iki bloklu dünyanın dağcılığa yansımaları da önem kazanmıştır.
Devamı...

Yüksekte Serbest Piyasa Tradejisi

1990’lı yıllar Everest tırmanışları açısından yeni ve oldukça tartışmalı bir dönemin başlangıcı oldu. Ülke tırmanışları açısından belirli bir doygunluğa ulaşmış ekspedisyonlar bu kez dünyada esmeye başlayan ticari rüzgarların etkisinde kalmaya başladı. Yerli ortaklıklarla ya da doğrudan kendi başlarına Batılı girişimciler, dünyanın tepesine insan ulaştıran seyahat acenteleri oluşturdular. Bu şirketler müşterilerine en “iyi hizmeti” sunabilmek için başarılı dağcıları bünyelerinde rehber olarak istihdam etmeye başladılar.

Devamı...

Everest Tırmanılana Kadar

1841: Sör George Everest, Hindistan Kadastro Sorumlusu, Everest’in yerini tespit etti.
1848: Zirve b incelendi ve yüksekliği 176 km uzaklıktan 9200 metre olarak ölçüldü.
1852: Hindistan Trigonometri Araştırmaları Zirve XV’I dünyanın en yüksek yeri olarak belirledi.
1854: Zirve b Zirve XV oldu.
1856: Kadastrocu Andrew Waugh ilk yükseklik ölçümünü tamamladı ve Everest’in 8840 metre yüksekliği olduğunu ilan etti.
1865: Zirve XV Sör George Everest’in adını alarak Everest oldu. Everest Tibet’te Chomolungma Nepal’de ise Sagarmatha olarak bilinir.

Devamı...

Önemli Tırmanışlar ve Olaylar

29 Mayıs 1953: Tenzing Norgay (Hindistan) ve Sir Edmund Percival Hillary (Yeni Zelenda) Güneydoğu Sırt Rotası’ndan Everest’in zirvesine ulaştı.
25 Mayıs 1960: Çin takımı Everest’in Kuzeydoğu Sırtı rotasının ilk tırmanışını gerçekleştirdi.
22 Mayıs 1963: Willi Unsoeld ve Tom Hornbein Batı Sırtı rotasının ilk tırmanışını gerçekleştirdi. Bu aynı zamanda ilk travers olarak kabul ediliyor zira Güneydoğu Sırt rotasından indiler.
1975: Japon Kadın Ekspedisyonu ile ilk kez bir kadın Everest'in zirvesine ulaştı. Güneydoğu sırtı rotasını hedefleyen Mrs Eiko Hisana liderliğindeki ekspedisyonda 16 Mayısta Junko Tabei’nin zirveye ulaşmasıyla Everest’in ilk kadın tırmanışı da gerçekleşmiş oldu.

Devamı...