Everest tırmanış organizasyonları dağlardan önce Nepal’de
insanlar ve kültürler tarafından karşılanır. Yüksek coğrafyalar önce
yoğun bir kültür bombardımanı ile kapılarını açar. Katmandu, sadece
dağcı ve yürüyüşçülerin değil, Doğu’da kendini bulmaya niyetlenmiş
Batı’lıların gözde mekanlarındandır. Budizm öğretisi ortaya çıktığı
topraklardan çok, daha uzak diyarlardan inananlar toparlamaktadır.
Everest bölgesini ziyaret etmiş gezginlerin evlerinin duvarları çeşit
çeşit ve rengarenk “otantik” objelerle süslenmiştir. Dağcılar evlerine
dönerken, dua bayrakları ve çekik gözlü, bronz tenli Şerpa çocuklarının
fotoğraflarını götürürler. Oysa diğer yanda turist gözlerden ırak başka gerçeklikler de vardır: |
Devamı...
|
Dünyanın Tepesinde Süren Mücadeleler |
 İlk Everest Haritası, 1858 Dağlarda yükseğe tırmanmanın başlı başına bir etkinlik
olmasının yanında daha önemli olan, “en yükseğe” tırmanabilmektir.
19.yüzyılın başlarında İngilizler henüz en yükseğin neresi
olduğunu keşfetmeye çalışıyordu. Hindistan yarım adasının her köşesinin
keşfedilmesi ve fethedilmesi, askeri görevlendirmeyle başlatılmıştı.
Temel olarak haritalama araştırması olarak gelişen bu çalışmada 1808’de
dünyanın en yüksek noktasının bulunup, adlandırılması çabası
başlatıldı. Ancak kırk sekiz yıl sonra 1856’da XV. zirve olarak
kodladıkları yerin en yüksek olduğunu bilimsel olarak ilan edebildiler.
O yıl, Hint Araştırmasının başında bulunan İngiliz komutan, zirvenin
kendisinden önceki komutanın onuruna onun adıyla anılmasını sağladı.
Böylece Tibet dilinde “Chomolungma” yani Dünyanın Ana Tanrıçası olarak
anılan zirveye, Sör George Everest’in adıyla ilk fetih tescili verilmiş
oldu. Bundan sonra dünyanın en yüksek noktasıyla ilgili, ele
geçirilecek üç temel alan kalmıştı: bu zirvenin resmini çekmek,
yüksekliğini ölçmek ve tepesine çıkmak. |
Devamı...
|
İlk Denemeler: "Çünkü Orada!" |
1921 yılında İngiliz George Mallory, dağın Batı Sırtının (Western Ridge) altında 5900 metre civarında anakamplarını oluşturdukları bir ekspedisyon yönetti. Bu ekspedisyonda Güney Boynu (South Col) rotasını incelediler ve Lhotse yüzünün altındaki bölgeye Batı Çanağı (Western Cwn) adını verdiler. Ekspedisyonun sonucu, Güney Boynu rotasının, “geçilemez” olarak saptadıkları Khumbu Buzul döküntüsü (Khumbu Icefall) yüzünden, tırmanışa uygun olmadığıydı. Nepal sınırı II. Dünya savaşına kadar kapalı kaldığı için bu bölgeden bir daha deneme yapılamadı. |
Devamı...
|
İlk Tırmanış: 1953 John Hunt Ekspedisyonu |
 1953 Tırmanış Takımı 1950 yılında Çin’in Tibet’te denetimi ele
geçirmesinin ardından Everest’e bu bölgeden ulaşmak Batılı
ekspedisyonlar açısından yasaklanmış oldu. Bu tarihten sonra tırmanış
denemeleri yine Nepal üzerinden güney yüzüne yöneldi.
1953 yılında John Hunt yönetimindeki Britanya ekspedisyonu, Everest’in
zirvesine ulaşma konusunda son noktayı koydu. 29 Mayıs 1953’te Britanya
takımından Yeni Zelandalı Edmund Hillary ve Sherpa Tenzing Norgay 8848
metreye ulaştılar. O tarihten sonra Everest’e ilk tırmanış tüm dünyada
bu iki ismin başarısı ile anılmaya başlandı. Oysa Chomolungma’nın
tepesine ulaşma mücadelesinde çok sayıda dağcının emeği ve katkısı söz
konusuydu. |
Devamı...
|
Kadınlar da var: İlk Kadın Tırmanışı ve diğerleri |
 Junko Tabei Everest’in zirvesine ilk kez insan ayağı değdikten 22 yıl sonra “kadın
ayağı” değebildi! 15 Mayıs 1975’te Eiko Hisano liderliğindeki Japon
kadın ekspedisyonundan Junko Tabei, Sherpa Ang Tsering ile
birlikte zirveye ulaştı.
Dünyanın tepesine ulaşma çabasında bu kez de kadınlar açısından ilginç
bir tartışma ortaya çıkıyordu. Tabei’nin zirveye ulaşmasından on gün
sonra Kuzey, Tibet tarafından düzenlenen ekspedisyondan Tibetli Phantog
zirveye ulaşmıştı. Shih Chab-chun liderliğindeki Tibet-Çin ekspedisyonu
aynı tırmanışta tam 14 kadını 7800 metrenin üzerine ulaştırmayı
başarmıştı. Yüksekteki mücadele bir kez daha sorgulanıyordu, kadınlar
açısından esas başarı hangisi sayılmalıydı?... |
Devamı...
|
Maskesiz Piyadeler: Oksijen Desteksiz Tırmanış |
 Oksijensiz Everest, 1978 Son ölçümler ile 8850 metre yüksekliğe sahip olduğu açıklanan
Everest’in zirvesine dek ulaşmak için insanoğlunun dağın kendisi kadar
yüksek irtifayı da yenmesi gerekir.
İnsan vücudu 8000 metrenin üzerinde
uzun süre varlığını sürdürmesi olanaksızdır. Tüm bu olgular ışığında,
Everest Dağına tırmanma çabalarında, zirveye ulaşmak kadar “kendi
gücüyle” ulaşmak hedeflerden birisi olmuştur. Yani, oksijen desteği
kullanmadan, 8850 metreye çıkıp inebilmek. |
Devamı...
|
İlk tırmanışın gerçekleşmesinin ardından Everest’in zirvesi pek çok
ülke açısından ulusal hedef olma niteliğini uzun yıllar korumuştur.
1970’ler dünyanın en yüksek noktasına ulaşmada “ilk”leri ve “en” leri
gerçekleştirme yarışının hız kazandığı yıllar olmuştur. Bu yıllarda iki
bloklu dünyanın dağcılığa yansımaları da önem kazanmıştır. |
Devamı...
|
Yüksekte Serbest Piyasa Tradejisi |
1990’lı yıllar Everest tırmanışları açısından yeni ve oldukça
tartışmalı bir dönemin başlangıcı oldu. Ülke tırmanışları açısından
belirli bir doygunluğa ulaşmış ekspedisyonlar bu kez dünyada esmeye
başlayan ticari rüzgarların etkisinde kalmaya başladı. Yerli ortaklıklarla ya da doğrudan kendi başlarına
Batılı girişimciler, dünyanın tepesine insan ulaştıran seyahat
acenteleri oluşturdular. Bu şirketler müşterilerine en “iyi hizmeti”
sunabilmek için başarılı dağcıları bünyelerinde rehber olarak istihdam
etmeye başladılar. |
Devamı...
|
|
Everest Tırmanılana Kadar |
- 1841: Sör George Everest, Hindistan Kadastro Sorumlusu, Everest’in yerini tespit etti.
-
1848: Zirve b incelendi ve yüksekliği 176 km uzaklıktan 9200 metre olarak ölçüldü.
- 1852: Hindistan Trigonometri Araştırmaları Zirve XV’I dünyanın en yüksek yeri olarak belirledi.
- 1854: Zirve b Zirve XV oldu.
- 1856: Kadastrocu Andrew Waugh ilk yükseklik ölçümünü tamamladı ve Everest’in 8840 metre yüksekliği olduğunu ilan etti.
- 1865: Zirve XV Sör George Everest’in adını alarak Everest oldu.
Everest Tibet’te Chomolungma Nepal’de ise Sagarmatha olarak bilinir.
|
Devamı...
|
|
Önemli Tırmanışlar ve Olaylar |
- 29 Mayıs 1953: Tenzing Norgay (Hindistan) ve Sir Edmund Percival Hillary (Yeni Zelenda) Güneydoğu Sırt Rotası’ndan Everest’in zirvesine ulaştı.
- 25 Mayıs 1960: Çin takımı Everest’in Kuzeydoğu Sırtı rotasının ilk tırmanışını gerçekleştirdi.
- 22 Mayıs 1963: Willi Unsoeld ve Tom Hornbein Batı Sırtı rotasının ilk tırmanışını gerçekleştirdi. Bu aynı zamanda ilk travers olarak kabul ediliyor zira Güneydoğu Sırt rotasından indiler.
- 1975: Japon Kadın Ekspedisyonu ile ilk kez bir kadın Everest'in zirvesine ulaştı. Güneydoğu sırtı rotasını hedefleyen Mrs Eiko Hisana liderliğindeki ekspedisyonda 16 Mayısta Junko Tabei’nin zirveye ulaşmasıyla Everest’in ilk kadın tırmanışı da gerçekleşmiş oldu.
|
Devamı...
|
|
|